Mar Mihayel Kilisesi ve Burç Manastırı:
185 yılında inşa edilmiştir. M.Ö.’sine ait bölümleri bulunmaktadır. Yeni Yol Caddesinin alt tarafındadır.
Hammara Manastırı:
M.S. 326 yılında yapılmıştır. Diyarbakır Kapı Mahallesi Kırgız mevkiindedir.
Mar Barbara Manastırı:
17.yüzyılda yapılmıştır. Yeni Şehirde harabe şeklindedir.
Mar Efram Manastırı:
1884 yılında Patrik Cercis Şetler tarafından yaptırılmıştır.
Meryem Ana Manastırı:
Midyat Anıtlı (Hah) Köyündedir.
Mar Dimet Manastırı:
Savur ilçesi Dereiçi Köyündedir. Manastıra gelen romatizma hastalarının iyileşmesi sebebiyle buraya Romatizma Manastırı da denir.
Mar Cırcıs Manastırı:
Derik ilçesindedir. Yüksek tavanı ve Kilise içindeki Mihraba bakan U şeklindeki görünmeyen koro balkonuyla ayrı bir mimarisi vardır.
Deyrilumur Manastırı:
Midyat ilçesinin 10 km. doğusunda yer alır. Savurlu Mor Samuel ile Kartminli Mor Şemun tarafından M.S.397’de inşa edilmiştir. 615 ve 1049’da Metropolitlik merkeziydi.
Manastırda Kral Arkadeus zamanında Mor Şemun tarafından yapılmış barınma ve dua yerleri, Kral Teodosyus çağında yapılmış lahitlerin konacağı abide evi Meryem Ana Kilisesi, Resuller Kilisesi, Kırk Şehit Kilisesi, Mor Şemuel Mabedi, Kral kızı Todora’nın Mor Şemuel tarafından iyileştirilmesi sebebiyle Teodora Kubbesi, Mor Şemun Mabedi, Mısırlılar tarafından yaptırılan Kubbeye M.S. 512yılında Kral Anastas tarafından yaptırılan büyük Mabet ile muhteşem mimari örnekleriyle efsanevi abide niteliğini bütün görkemiyle muhafaza etmektedir.
Mar Yakup Manastırı:
Nusaybin ilçesinde bulunmaktadır. Tapınak kalıntıları üzerine M.S.328 yılında Mor Yakup’un ölümünden sonra adına ithafen yapılmıştır. İçinde Türbesi vardır. 19 yüzyıla kadar bünyesinde Rahipler yaşardı.
Deyrulzafaran Manastırı:
Mardin’in 5 km. doğusunda yer alan ve yukarı Mezopotamya’nın tarihi kuruluşlarından en tanınmış olanı ve Süryani kadim cemaatinin de dini merkezi olan 1600 yıllık bu mabet-manastır, doğu, kuzey ve batısı dağlar ile çevrili önü ise Mezopotamya ovasına bakacak biçimde yeşil bir çevrede kurulmuştur. 493 yılında Sufnioğulları adını taşıyan iki Süryani mimar tarafından tasarlanıp yapılmıştır. 12.000 azizin kemiklerinin içinde bulunduğundan “Onikibin Aziz” manastırı olarak da adlandırılan ve kesme taş ile inşa edilen yapının kilise bölümünün harcına zafaran bitkisi karıştırıldığı için “ Deyr-ul Zafaran” denmiştir.
Manastır putperestlere ait bir tapınağın üzerine inşa edilmiştir. Bodrum katta tavan döşemesi birbirine geçmeli olarak büyük taş bloklar ile inşa edilmiştir. 4.yy.a ait mozaik ve minberlerin de yer aldığı yapı kompleksi bir avlu çevresinde gelişim göstermiştir.
Manastırın güney kısmı hariç diğer tarafları dağlarla çevrilidir. Süryanilerin tarihi ve dini eserleri arasında bugüne kadar ayakta kalabilmiştir. Manastır 639 yıl boyunca Süryani Kadimlerin Patriklik merkezliğini yapmıştır.
Manastırın M.Ö.’ye ait kısımlarının kuruluş tarihi bilinmemekle beraber Mardin ilinin kuruluşuna kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Milattan öncesine ait yapı 19. Yüzyılda bulunmuştur. Bu yapıda göze çarpan en önemli özellik tavan yapısıdır. Tavanı oluşturan taşlar 20*0,5 m. ebatlarda 13 sıra halinde ve aralarında herhangi bir harç olmaksızın birbirine kenetlenmiş halde duran geometrik yapıdadır. Göze çarpan diğer bir özellik ise mabedin iki tarafında kurban sunulan yeri olan kemerli kısımların bulunmasıdır. Manastırın milattan sonrasına ait dönemlerde yapılan eklentiler Hıristiyanlık döneminin başlamasıyla birlikte gerçekleşmiştir. (M.S.493)
Deyrulzafaran Manastırı geçmişten günümüze kadar gelen ilgi çekici kiliseleri, kubbe ve sütunları, ahşap el işlemesi kapılarıyla geçmişin en güzel mimari örnekleriyle Süryanilerin dini ve tarihi değerleri arasında dünya çapında eşsiz bir abide niteliğindedir.
Sedye (Meryem Ana) Manastırı:
M.S.326 yılında kayaların içini oyularak yapılmıştır.
Mar Yakup Manastırı (Arur):
Arur Kalesi üzerinde I. ve II. Asır arasında kele içinde kayalar oyularak iki katlı olarak inşa edilmiştir. Üst katında birçok küçük oda ve küçük kilise, alt katında ise büyük bir kilise bulunmaktadır.
Mar Behnan Manastırı:
17. yüzyıla kadar içinde rahipler yaşıyordu.
Mar Evgin Manastırı:
Girmeli Bucağının 7 km. kuzeyindedir. Turabdin Dağının yamacında, ovadan 500 metre yükseklikte mağara ve yapılardan oluşmuştur.
Savur Dereiçi(Kıllıt) Köyünde: Mor Abay, Mor Teoduto, Mor Şabay ve Mor Dimet Manastırları, Mor Şumuyel Manastırı(Savur – Hemerin Köyü), Mor Şmuye Manastırı (Hemerin Köyü), Midyat ilçesinde Mor Melke Manastırı vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder